Gluten

Gluten komen in meerdere graansoorten voor, namelijk tarwe (zoals spelt en khorasantarwe), rogge, gerst, haver of de hybride soorten daarvan en producten op basis van glutenbevattende granen.

Voor de volgende ingrediënten geldt de verplichte etikettering niet:

• Glucosestroop op basis van tarwe of tarwe, met inbegrip van dextrose (tarwe),
• Maltodextrinen op basis van tarwe,
• Granen die worden gebruikt voor de vervaardiging van alcoholhoudende distillaten (bv. gin, wodka of whisky).

Schaaldieren

Schaaldieren en producten op basis van schaaldieren.

bv. kreeft, garnalen, scampi’s, krab, …

Ei

Eieren en producten op basis van eieren. De verplichte etikettering geldt enkel voor kippeneieren. Er kunnen echter wel kruisreacties optreden met ander eiersoorten zoals die van eenden of ganzen.

Vis

Vis en producten op basis van vis. O.a. gelatine op basis van vis, kaviaar, vitamine A (ritonol), vitamine D (calciferol), surimi (vaak met witvis bereid).

Opgelet met afgeleide producten zoals E626-E629 (worden soms bereid uit sardines) en E630-635 (worden meestal bereid uit sardines).

Voor de volgende ingrediënten geldt de verplichte etikettering niet:

Visgelatine of vislijm: alleen indien als drager voor vitamine- of carotenoïdenpreparaten, of als klaringsmiddel in bier en wijn. Dus niet wanneer gebruikt als geleermiddel in bv. desserts.

Aardnoten

Aardnoten (= pinda’s, apennoot, grondnoot, olienoot) en producten op basis van aardnoten (bv. arachideolie, eiwithydrolysaat, …).

Aardnoten of pinda’s zijn, in tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, geen noten. Het zijn ondergronds groeiende peulvruchten (Arachis hypogaea).

Soja

Soja en producten op basis van soja. Soja (Glycine max) is een peulvrucht waarbij de boontjes uit de peul worden verwerkt tot olie, lecithine (E322 – emulgator) of meel en allerlei afgeleide producten.

Voor de volgende ingrediënten geldt de verplichte etikettering niet:

• Volledig geraffineerd sojaolie en –vet (incl. alle producten bereid uit geraffineerde olie zoals E479b (emulgator/stabilisator) of salatrim (vet met verminderde energetische waarde).
• Natuurlijke gemengde tocoferolen (E306), natuurlijk D-alfa-tocoferol, natuurlijk D-alfa-tocoferolacetaat en natuurlijk D-alfa-tocoferolsuccinaat van soja,
• Fytosterolen en fytosterolesters van plantaardige oliën van soja,
• Plantenstanolesters geproduceerd uit sterolen van plantaardige oliën van soja.

Melk

Melk en producten op basis van melk, met inbegrip van lactose. Melk bevattende producten (incl. derivaten) dienen altijd naar de herkomst te worden geëtiketteerd bv. : ‘caseine (melk)’ of ‘melkeiwit’. Ingrediënten met de benaming ‘kaas’, ‘room’, ‘boter’ en ‘yoghurt’ worden voldoende duidelijk geacht. Daar hoeft geen extra vermelding bij dat deze producten afkomstig zijn van melk.

Met melk wordt in feite enkel koemelk bedoeld. Binnen de EU zijn er verschillende interpretaties over het gegeven of geiten- en schapenmelk hier ook onder vallen. Gezien er veel patiënten zijn die een kruisallergie hebben met geiten- en schapenmelk (>90%), wordt er geadviseerd deze melksoorten als het allergeen ‘melk’ te beschouwen. Paardenmelk wordt meestal wel verdragen.

Voor de volgende ingrediënten geldt de verplichte etikettering niet:

• Wei die wordt gebruikt voor de vervaardiging van alcoholhoudende destillaten waaronder ethylalcohol uit landbouwproducten,
• Lactitol (zoetstof E966, wordt bereid uit lactose).

Noten

Noten, namelijk amandelen, hazelnoten, walnoten, cashewnoten, pecannoten, paranoten, pistachenoten, macadamianoten en producten op basis van noten (bv. notenolie, amandelspijs, …), met uitzondering van noten die worden gebruikt voor de vervaardiging van alcoholhoudende distillaten waaronder ethylalcohol uit landbouwproducten.

Noten hebben als gemeenschappelijk kenmerk dat het boomvruchten zijn, omgeven door een harde schil of schaal, vandaar de vroegere benaming ‘schaalvruchten’.

Hoewel de namen anders doen vermoeden, behoren ‘kokosnoot’, ‘nootmuskaat’, ‘aardnoot’ en ‘pijnboompitten’ niet tot de noten.

Mensen met een pinda-allergie hebben vaak ook een allergie voor één of meerdere noten.

Selderij

Selderij (Apium graveolens) waaronder ‘bleekselder’, ‘bladselder’, ‘knolselder’ en ‘selderijzaad’. Daarnaast ook producten op basis van selderij (aroma’s).

Mosterd

Mosterd (waaronder ‘witte of gele mosterd’ (Sinapsis alba), ‘bruine of Oriëntaalse mosterd’ (Brassica juncea), ‘zwarte mosterd’ (Brassica nigra). Daarnaast ook producten op basis van mosterd (bv. mosterd(pasta), mosterdolie, …).

Sesamzaad

Sesamzaad (afkomstig van ‘Sesamum indicum’) en producten op basis van sesamzaad (bv. sesamolie, …)

Zwaveldioxide/Sulfiet

Er moet een berekening worden gemaakt van de zwaveldioxide en sulfieten in concentraties van meer dan 10 mg/kg of 10 mg/l uitgedrukt als totaalgehalte aan SO2 voor producten die worden voorgesteld als klaar voor consumptie of als weer in de oorspronkelijke staat gebracht volgens de instructies van de fabrikanten.

Sulfiet komt in bepaalde producten van nature voor (bv. champignons, druiven, …). Maar het is ook een levensmiddeladditief (E220-E228). Het heeft meerdere toepassingen, vooral als conserveermiddel. Vooral in gedroogd fruit, wijn en mosselen kunnen hoge gehalten sulfiet voorkomen.

De drempelwaarde voor sulfiet wordt uitgedrukt in SO2 (zwaveldioxide). Sulfiet wordt omgerekend naar zwaveldioxide door de uitslag te vermenigvuldigen met 0,8.

De aanwezigheid van sulfiet in een product is geen statisch gegeven. Sulfiet wordt gemakkelijk omgezet naar o.a. sulfide. Het gemeten gehalte aan sulfiet kan dus fluctueren in de tijd.

Lupine

Lupine en producten op basis van lupine.

Lupine is rijk aan eiwit en fytosterolen. Het is daardoor vergelijkbaar met soja, het wordt ook veel toegepast als vervanger van soja.

Veruit de meeste toepassingen zijn te vinden in bakkerijproducten: brood, banket en biscuits. Ook in pasta, vleesvervangers en gepaneerde producten wordt lupine gebruikt.

Veel mensen met een aardnoot-allergie reageren ook allergisch op lupine.

Weekdieren

Weekdieren (schelpdieren zoals mosselen en oesters), inktvissen, slakken (escargots, alikruiken, wulken) en producten op basis van weekdieren.

Lactose

Lactose is niet echt een allergeen, het veroorzaakt een intolerantie. Mensen met een lactose-intolerantie kunnen geen melksuiker (lactose) verteren, waardoor darmklachten ontstaan.

Het vermogen om lactase (enzyme dat lactose splitst) te maken neemt met het stijgen van de leeftijd geleidelijk af, zodat de meeste mensen op volwassen leeftijd lactose-intolerant worden. Volwassenen uit bevolkingsgroepen die van oudsher hun hele leven melkproducten gebruiken kunnen over het algemeen wel lactose verdragen.

Cacao

Er zijn erg weinig mensen allergisch voor cacao. De meeste mensen die een allergische reactie vertonen na het eten van chocolade zijn allergisch voor een of meerdere van de toegevoegde stoffen in chocolade zoals melk, sulfiet, soja, ...

Glutamaat

Mononatriumglutamaat, ook bekend als natriumglutamaat, Ve-Tsin (in Chinese gerechten), E621 of MSG of MonoSodium Glutamate in het Engels wordt gebruikt als een smaakversterker in veel verschillende producten. Veel verwante stoffen (zoals glutaminezuur en andere zouten daarvan) veroorzaken soortgelijke effecten.

Glutamaat veroorzaakt een unieke smaakcomponent in levensmiddelen, die umami wordt genoemd. Umami is wetenschappelijk erkend als de vijfde elementaire smaakbeleving naast zoet, zuur, zout en bitter. Omdat glutamine een onderdeel is van eiwitten wordt dit ook bijna in alle eiwitbevattende voeding aangetroffen. Denk maar aan vlees, gevogelte, vis, groenten en melk. Er zijn veel geruchten over het zogenaamde “Chinees-restaurant-syndroom”, waarbij natriumglutamaat subjectieve symptomen als duizeligheid, flauwtes en hartklopping zou veroorzaken.

Veel retailers willen dit additief niet in hun producten.

Kippenvlees

Vlees lokt vaker anafylaxie uit dan eerst werd gedacht. Anafylaxie is een ernstige en potentieel zelfs dodelijke allergische reactie. Een stof uit vlees, alfagalactose, zou hiervoor verantwoordelijk zijn.

Koriander

Komt meestal voor als kruisallergie met bijvoetpollen. De eiwitten in schermbloemigen lijken op de eiwitten in bijvoetpollen. Meestal zijn mensen met een koriander-allergie ook nog gevoelig voor andere planten uit schermbloemigenfamilie, zoals: dille, venkel, lavas, peterselie, anijs, wortel, ... Ook selder (wettelijk allergeen) behoort tot deze familie.

Maïs

Allergieën voor maïs zijn zeer zeldzaam, maar ook zeer problematisch. Want maïs wordt in tal van producten verwerkt.

Peulvruchten

Allergische reacties op peulvruchten zijn meestal het gevolg van een kruisallergie op pindanoten, die ook peulvruchten zijn.

Rundsvlees

Vlees lokt vaker anafylaxie uit dan eerst werd gedacht. Anafylaxie is een ernstige en potentieel zelfs dodelijke allergische reactie. Een stof uit vlees, alfagalactose, zou hiervoor verantwoordelijk zijn.

Varkensvlees

Vlees lokt vaker anafylaxie uit dan eerst werd gedacht. Anafylaxie is een ernstige en potentieel zelfs dodelijke allergische reactie. Een stof uit vlees, alfagalactose, zou hiervoor verantwoordelijk zijn.

Wortel

Mensen die allergisch zijn aan berkenpollen kunnen ook een kruisallergie vertonen voor wortel.